Wat zijn de Belbin teamrollen?
De Britse psycholoog Meredith Belbin (1926) deed in de jaren zeventig van de vorige eeuw onderzoek naar het functioneren van teams. Hij toonde aan dat mensen negen soorten rollen kunnen aannemen en dat elke rol kwaliteiten en valkuilen kent.
Een team functioneert volgens Belbin optimaal als alle rollen in een team vertegenwoordigd zijn. Op die manier vullen teamleden elkaar goed aan, staat iedereen in zijn kracht, en komen alle aspecten van het werk aan bod. De een komt met creatieve ideeën, de ander met daadkracht, een volgende stelt kritische vragen, en weer een ander zorgt voor verbinding en gezelligheid.
De 9 teamrollen van Belbin
- 1. De Voorzitter (Coördinator)
De Voorzitter is de geboren leider binnen het team. Deze persoon is uitstekend in het delegeren van taken, het stellen van doelen en het verhelderen van beslissingen. Heb je iemand die altijd het overzicht bewaart en het team gefocust houdt? Dan heb je jouw Voorzitter gevonden!
Sterke kwaliteiten: natuurlijke leider, rustig, tolerant, besluitvaardig en gestructureerd.
Zwakte: manipuleert anderen soms.
- 2. De Vormer
De Vormer is de drijvende kracht achter het team. Met een ongeëvenaarde passie en een sterk verlangen om dingen voor elkaar te krijgen, zorgt deze rol voor de nodige druk om doelen te bereiken en deadlines te halen. De Vormer is dynamisch, uitdagend en stimuleert het team om buiten de comfortzone te treden.
Sterke kwaliteiten: gedreven, gepassioneerde en competitieve ondernemer.
Zwakte: onverdraagzaam en ongeduldig, walst over anderen heen.
- 3. De Plant
In elk team is er een creatieve denker, de Plant. Deze rol is verantwoordelijk voor de innovatieve ideeën en unieke oplossingen voor complexe problemen. De Plant denkt buiten de gebaande paden en is cruciaal voor de brainstormfase van projecten.
Sterke kwaliteiten: vernieuwende denker, komt met originele oplossingen.
Zwakte: solist, dromer, onrealistisch, weinig daadkrachtig.
- 4. De Monitor
De Monitor is de analytische denker van het team. Met een kritische blik en een talent voor objectiviteit, evalueert deze rol alle opties en maakt weloverwogen beslissingen. De Monitor zorgt ervoor dat het team realistisch blijft en voorkomt overhaaste besluiten.
Sterke kwaliteiten: bedachtzame, analytische, kritische helicopterview.
Zwakte: hakt geen knopen door, is afstandelijk.
- 5. De Brononderzoeker
De Brononderzoeker is het netwerkgenie. Altijd op zoek naar nieuwe kansen en middelen, brengt deze rol een schat aan externe informatie en contacten in het team. De Brononderzoeker is extravert, enthousiast en een uitstekende onderhandelaar.
Sterke kwaliteiten: extraverte netwerker, komt met nieuwe ideeën en ziet kansen.
Zwakte: nonchalant, snel verveeld.
- 6. De Implementer / Bedrijfsman
De Implementer is de praktische uitvoerder. Deze rol zet ideeën om in actie en zorgt voor een gestructureerde aanpak. Betrouwbaar, efficiënt en gedisciplineerd, de Implementer is onmisbaar bij het realiseren van projecten.
Sterke kwaliteiten: nuchtere, taakgerichte aanpakker, maakt van ideeën concrete taken.
Zwakte: soms wat star en behoudend.
- 7. De Zorgdrager
De Zorgdrager bewaakt de kwaliteit en de aandacht voor detail binnen het team. Door constant te controleren en te verbeteren, zorgt deze rol ervoor dat niets over het hoofd wordt gezien. De Zorgdrager is gewetensvol en uiterst zorgvuldig.
Sterkte: consciëntieuze, perfectionistische kwaliteitsbewaker.
Zwakte: moeite met delegeren en probleemgericht.
- 8. De Groepswerker
De Groepswerker is de lijm die het team bij elkaar houdt. Met een sterke focus op harmonie en samenwerking, zorgt deze rol voor een positieve sfeer en helpt bij het oplossen van conflicten. De Groepswerker is ondersteunend, attent en zeer empathisch.
Sterke kwaliteiten: sociale, gevoelige, meegaande sfeermaker.
Zwakte: kan niet goed tegen stress, gaat conflicten uit de weg
- 9. De Specialist
De Specialist is de expert in het team. Met diepgaande kennis van een specifiek gebied, draagt deze rol bij met waardevolle inzichten en vaardigheden. De Specialist is gepassioneerd, toegewijd en altijd bereid om zijn kennis te delen.
Sterke kwaliteiten: vakkundig, inhoudelijk en toegewijd.
Zwakte: eenling, moeite met teamwerk en creatieve oplossingen.
Belbin-test: ontdek jouw teamrol
Op basis van Belbins theorie werd een test ontwikkeld die in kaart brengt op welke rol(len) iemand hoog scoort; meestal zijn dat er twee of drie. Een optimaal team hoeft dus niet uit minimaal negen mensen te bestaan, soms zijn met vier mensen alle rollen gecoverd.
De Belbin test is geen persoonlijkheidstest maar een gedragstest, die bestaat uit een zelfperceptie-vragenlijst. De vragenlijst vul je dus over jezelf in. Daarnaast bestaat het uit een 360-gradenonderzoek waarvoor verschillende mensen uit je omgeving, van partner tot collega, vragen over jou beantwoorden.
Benieuwd welke rol(len) het beste bij jou passen? Doe hier een gratis Belbin-test, of vind een loopbaancoach die bij jou past.
Kritiek
Op de Belbin test is ook kritiek. De meetinstrumenten die gebruikt worden bij het in kaart brengen van de rollen, zoals de 16PF van Catell en de Interplace testbatterij, zijn niet altijd even accuraat en betrouwbaar gebleken. De uitkomst is daardoor sterk afhankelijk van de interpretatie van de therapeut of coach die de test afneemt.
Wanneer is de Belbin test iets voor jou?
De Belbin test is interessant voor managers die een team samenstellen en/of aansturen. Daarnaast kunnen coaches die met teams aan de slag gaan de test gebruiken om ze effectiever te laten functioneren. Maar je kunt de Belbin test ook gebruiken om jezelf beter te leren kennen en in kaart te brengen waar je sterke en minder sterke kanten liggen. Als je bijvoorbeeld zoekt naar een nieuwe baan kan de Belbin test een mooie aanvulling zijn op bijvoorbeeld gesprekken met een coach of loopbaanadviseur.
Voordelen Belbin-rollen
Als van iedereen in een team duidelijk is welke rollen hem of haar het beste liggen, kun je de werkzaamheden daar beter op afstemmen, beter samenwerken, elkaar meer gaan waarderen, en voorkomen dat er steeds frictie ontstaat. Met de Belbin test kun je ook achterhalen welke voorkeursrollen jij zelf hebt, welke taken binnen een team jij dus het beste op je kunt nemen, maar ook wat voor soort banen goed bij je passen.
