1. Wat zijn de Belbin teamrollen?
De Britse psycholoog Meredith Belbin (1926) deed in de jaren zeventig van de vorige eeuw onderzoek naar het functioneren van teams. Hij toonde aan dat mensen negen soorten rollen kunnen aannemen en dat elke rol kwaliteiten en valkuilen kent.
Een team functioneert volgens Belbin optimaal als alle rollen in een team vertegenwoordigd zijn. Op die manier vullen teamleden elkaar goed aan, staat iedereen in zijn kracht, en komen alle aspecten van het werk aan bod. De een komt met creatieve ideeën, de ander met daadkracht, een volgende stelt kritische vragen, en weer een ander zorgt voor verbinding en gezelligheid.
2. Wat is de Belbin test?
Op basis van Belbins theorie werd een test ontwikkeld die in kaart brengt op welke rol(len) iemand hoog scoort; meestal zijn dat er twee of drie. Een optimaal team hoeft dus niet uit minimaal negen mensen te bestaan, soms zijn met vier mensen alle rollen gecoverd.
De Belbin test is geen persoonlijkheidstest maar een gedragstest, die bestaat uit een zelfperceptie-vragenlijst. De vragenlijst vul je dus over jezelf in. Daarnaast bestaat het uit een 360-gradenonderzoek waarvoor verschillende mensen uit je omgeving, van partner tot collega, vragen over jou beantwoorden.
3. Welke teamrollen onderscheidt Belbin?
- De Bedrijfsman. Sterkte: nuchtere, taakgerichte aanpakker, maakt van ideeën concrete taken. Zwakte: soms wat star en behoudend.
- De Brononderzoeker. Sterkte: extraverte netwerker, komt met nieuwe ideeën en ziet kansen. Zwakte: nonchalant, snel verveeld.
- De Plant. Sterkte: vernieuwende denker, komt met originele oplossingen. Zwakte: solist, dromer, onrealistisch, weinig daadkrachtig.
- De Monitor. Sterkte: bedachtzame, analytische, kritische helicopterview. Zwakte: hakt geen knopen door, is afstandelijk.
- De Vormer. Sterkte: gedreven, gepassioneerde en competitieve ondernemer. Zwakte: onverdraagzaam en ongeduldig, walst over anderen heen.
- De Voorzitter. Sterkte: natuurlijke leider, rustig, tolerant, besluitvaardig en gestructureerd. Zwakte: manipuleert anderen soms.
- De Groepswerker. Sterkte: sociale, gevoelige, meegaande sfeermaker. Zwakte: kan niet goed tegen stress, gaat conflicten uit de weg
- De Zorgdrager. Sterkte: consciëntieuze, perfectionistische kwaliteitsbewaker. Zwakte: moeite met delegeren en probleemgericht.
- De Specialist. Sterkte: vakkundig, inhoudelijk en toegewijd. Zwakte: eenling, moeite met teamwerk en creatieve oplossingen.
4. Wanneer is de Belbin test iets voor jou?
De Belbin test is interessant voor managers die een team samenstellen en/of aansturen. Daarnaast kunnen coaches die met teams aan de slag gaan de test gebruiken om ze effectiever te laten functioneren. Maar je kunt de Belbin test ook gebruiken om jezelf beter te leren kennen en in kaart te brengen waar je sterke en minder sterke kanten liggen. Als je bijvoorbeeld zoekt naar een nieuwe baan kan de Belbin test een mooie aanvulling zijn op bijvoorbeeld gesprekken met een coach of loopbaanadviseur.
5. Welke inzichten doe je op met deze test?
Je kunt de test gebruiken om je team beter te laten functioneren. Want als van iedereen duidelijk is welke rollen hem of haar het beste liggen, kun je de werkzaamheden daar beter op afstemmen, beter samenwerken, elkaar meer gaan waarderen, en voorkomen dat er steeds frictie ontstaat. Met de Belbin test kun je ook achterhalen welke voorkeursrollen jij zelf hebt, welke taken binnen een team jij dus het beste op je kunt nemen, maar ook wat voor soort banen goed bij je passen.
Disclaimer: Op de Belbin test is ook kritiek. De meetinstrumenten die gebruikt worden bij het in kaart brengen van de rollen, zoals de 16PF van Catell en de Interplace testbatterij, zijn niet altijd even accuraat en betrouwbaar gebleken. De uitkomst is daardoor sterk afhankelijk van de interpretatie van de therapeut of coach die de test afneemt.
