Soms lukt het bij ziekte niet om te re-integreren bij je vertrouwde werkgever. Dan is het tijd om verder te kijken. Dit noem je ‘re-integratie tweede spoor’. Wat staat je te wachten als je in een tweede spoor re-integratietraject terecht komt?
Wanneer kom je terecht in het tweede spoor-traject?
Volgens zelfstandig re-integratiecoach Annemiek Bolwijn is dat meestal het geval na het eerste ziektejaar: ‘De bedrijfsarts en werkgever bekijken dan samen met de werknemer: hoe hangt de vlag erbij? Denkt de bedrijfsarts dat het de werknemer binnen afzienbare tijd niet lukt om te herstellen binnen het bedrijf, dan kan die werkhervatting in het tweede spoor adviseren.’
Soms is het tweede spoor ook gewoon de enige optie: wanneer je eigen functie niet past en er geen andere passende functie is binnen het eigen bedrijf, ga je op zoek naar ander werk.
De Wet verbetering poortwachter
Hoe zit het nou precies met dat tweede spoor? Even kort een klein stukje wetgeving. De regels rondom ziekte en werkhervatting zijn vastgelegd in de ‘Wet verbetering poortwachter’. Daarin staat welke stappen werkgever en werknemer moeten nemen, vanaf de eerste ziekmelding tot en met het einde van de Ziektewet en een WIA-uitkering twee jaar later.
Het uitgangspunt is om werkgevers te helpen om snel en effectief in te grijpen bij ziekte. Jullie moeten beiden alles doen wat binnen je macht ligt om zo snel mogelijk aan het werk te komen. Natuurlijk heeft dat te maken met kosten. Maar als zieke werknemer heb jij er ook baat bij om snel te herstellen. Bovendien geeft de wet duidelijkheid over rechten en verplichtingen van zowel werkgever als werknemer om gedoe te voorkomen: je hebt al genoeg aan je hoofd.
Re-integreren kan op twee manieren:
- Re-integratie eerste spoor
Het uitgangspunt is dat je als zieke werknemer herstelt in je eigen functie binnen de eigen organisatie. Eventueel met aanpassingen in werktijden of takenpakket. Lukt dat niet? Dan kan de bedrijfsarts (maar ook jijzelf) voorstellen om een andere functie binnen de eigen organisatie te vinden. - Re-integratie tweede spoor
Als ook dat niet lukt, is het tijd voor tweede spoor re-integratie. Daarin zoekt een werknemer naar ‘passend werk’ bij een ander bedrijf.
Re-integratie 2e spoor is ook een kans
Re-integreren doe je niet voor je plezier. Maar hoe je ertegen aankijkt, is aan jou. Een coach kan je daarbij helpen. Re-integratiecoach Annemiek Bolwijn: ‘Veel mensen komen met weerstand. Het liefst blijven ze bij hun eigen werkgever, maar doordat ze als zieke werknemer in hun werk aanlopen tegen beperkingen, worden ze gedwongen om op zoek te gaan naar werk buiten het bedrijf. En dat is eng.’
Een goede coach biedt ruimte voor emoties en verdriet. Maar bedenk ook: een tweede spoor is er om te zorgen dat je straks niet met lege handen staat en in een (WIA-)uitkering terechtkomt – terwijl je elders best een prima baan kunt vinden.
Re-integratie 2e spoor is ook een kans. Bolwijn vertelt over een klantenservice medewerker die uitviel met psychische klachten: ‘Met de jaren was haar werk enorm veranderd. Tijdens haar re-integratie besefte ze: dit wil ik niet meer. Zij gebruikt het tweede spoor om uit te zoeken wat ze wél wil.’
Hoe kan een re-integratiecoach je helpen?
Een re-integratiecoach kan je begeleiden bij:
- het rouwproces bij baanverlies
- het bepalen van prioriteiten en verplichtingen
- de communicatie met werkgever en arts
- het vinden van de weg door het woud van regelgeving en UWV
- het onderzoeken van je mogelijkheden, talenten en wensen
- de zoektocht naar passende functies
- het sollicitatieproces
- de eerste stappen in je nieuwe baan
Hoe kies je een goed re-integratiebedrijf?
Meestal helpt je werkgever je zoeken naar een re-integratiebureau of werkt het al met een vaste partner. Vraag gerust om een kennismakingsgesprek met een coach. Bolwijn: ‘Voor succesvol herstel is het belangrijk dat jij meebeslist over wat bij je past. Zieke werknemers zijn immers net zo verantwoordelijk voor het slagen van de re-integratie als werkgevers.’ Deze vragen kunnen helpen:
- Is er een klik?
- Hoeveel ervaring heeft de re-integratiecoach? Vraag naar successen.
- Wat is iemands expertise? Bijvoorbeeld werknemers met AD(H)D, hooggevoeligheid of hoogbegaafden.
- Biedt het re-integratietraject ruimte voor eigen invulling? Kleinere bureaus en zelfstandige coaches zijn vaak flexibeler.
Hoe vind je ‘passend werk’?
Wat ‘passend werk’ is, hangt natuurlijk af van je situatie. Het komt neer op werk dat past bij de draagkracht van de werknemer: mogelijkheden en beperkingen op het fysieke, sociale en mentale vlak. Denk aan beperkingen met tillen of zitten of een beperkt aantal uren beeldschermwerk. De bedrijfsarts benoemt deze in de Functionele Mogelijkhedenlijst (FML): die lijst is leidend. Daarnaast geeft de arbeidsdeskundige in zijn rapport vaak suggesties voor functies.
Je re-integratiecoach helpt je onderzoeken welk soort werk en vacatures daarbij passen. Natuurlijk onderzoek je ook je eigen behoeften:
- persoonlijkheid: ben je introvert of extravert, werk je liever alleen of in een team?
- ideale werkomstandigheden: liever binnen of buiten, werktijden, reistijd?
- wat zijn je talenten?
- wat zijn je energiegevers en energievreters?
Wees realistisch
Je kunt deze kans grijpen om ‘je droombaan’ te vinden. Maar: blijf realistisch. Soms zijn leuke dingen juist de dingen die niet passen binnen je herstel. Voor een werknemer bleek in haar re-integratie dat het klantcontact waaruit ze plezier haalde tijdelijk verdween. Bolwijn: ‘Dat is jammer, maar die beperkingen zijn er niets voor niets: je moet weer vlees op je botten krijgen.’
Aan de andere kant kan een nieuwe baan ook lucht bieden. Neem een verpleegkundige die als gehoorspecialist aan de gang ging. Haar onregelmatigheidstoeslag viel weg, maar ze had nu wel vaste werktijden.
Solliciteren bij re-integratie 2e spoor
Solliciteren als je herstellende bent is nóg spannender dan normaal. Maak het jezelf dus niet moelijker dan nodig. Bolwijns tip: zet in je brief niets over re-integratie maar zorg dat je aan tafel komt bij een werkgever.
‘De functie waarop je reageert, moet je aankunnen, dat heb je uitgezocht,’ legt Bolwijn uit. ‘In een sollicitatiegesprek kun je het tweede spoortraject prima bespreken. Bovendien kan een proefplaatsing uitkomst bieden: een proeftermijn waarbij jullie de functie enkele weken of maanden “uitproberen” en waarin je oude werkgever je loon doorbetaalt. Daar heeft een werkgever ook voordeel bij.’
Tot slot: doe jezelf niet beter voor. Waar je jezelf in een ‘gewoon’ sollicitatiegesprek door een vraag kan bluffen, is zo’n aanpak bij een tweede spoortraject niet handig. Bolwijn: ‘Dan ga je je grenzen verleggen. Hoe ga je dat waarmaken? Je bent niet voor niets aan het re-integreren, gun jezelf die tijd.’
Hoe vind je een betrouwbare re-integratiecoach?
Sta je ook voor een tweede spoor re-integratie en vind je het moeilijk om er je weg in te vinden? Je hoeft het niet alleen uit te zoeken. Samen met een coach vind je je weg in het proces en ontdek je wat bij je past. Op Coachfinder vind je uitsluitend betrouwbare coaches die je hier graag bij helpen.
