Biologie studeren leek zo logisch voor Eva: als kind was ze al dol op dieren. Maar tijdens een reis door Azië, waarin ze geniet van alle natuur, beseft ze dat haar specialisatie moleculaire biologie, die opleidt om onderzoek en analyses op celniveau in het lab te doen, niet slim is geweest. Alleen al de gedachte om de hele dag in een lab te werken, benauwt haar. En nu is ze in paniek, want ze moet wel snel een nieuwe baan vinden. Maar als wat?
Dat ze hier zit, ze is pas 22, vind ik bewonderenswaardig. De meeste mensen vinden het eng om eerder gemaakte keuzes in twijfel te trekken. Zeker als je, net als Eva, een perfectionist en een doorzetter bent. Dan voelt afwijken als afhaken en daardoor als falen.
Veilige keuze
‘Ik weet niet wat ik moet doen. Ik zit vast,’ zegt Eva tijdens onze eerste gesprek. Zoals vaker bij jonge mensen is ze door haar omgeving een beetje gepusht. Haar ouders zagen dat ze genoot van werken met dieren en suggereerden: je kunt toch goed studeren? Ga dan moleculaire biologie doen. Zelf twijfelde ze enorm, ze overwoog ook diergeneeskunde, maar aangezien moleculaire levenswetenschappen meer toekomstmogelijkheden en veiligheid bood, koos ze heel rationeel daarvoor. Maar nu ze is afgestudeerd, weet ze het niet meer. Er is één vraag die vaak werkt om mensen uit dat gevoel van ‘vastzitten’ te krijgen. In de tweede sessie vraag ik: ‘Wat was je passie toen je een jaar of tien was?’ Ik werk vanuit de overtuiging dat je op die leeftijd je meest ‘pure’ zelf bent. Je doet dingen vanuit gevoel en je hebt je nog nauwelijks laten beïnvloeden door ‘hoe het hoort’.
Bij Eva gebeurt er meteen iets, zie ik, en ze begint te vertellen. Over dieren. Hoe ze als kleuter een half uur naar een koe kon staan kijken, tijdens het wandelen met haar ouders. Dan raadde ze welke kant het dier op zou lopen en hoe snel, en of er nog een andere koe op af zou komen. Ze kwam in een soort andere wereld: een flow. Die term is ontwikkeld door psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi. Een gevoel van flow is van belang om op te gaan in iets. Zoals werk.
Jungle
Ik noem de naam van bioloog Jane Goodall, die haar fascinatie voor chimpansees wist te combineren met onderzoek in de natuur. Zou zij een voorbeeld kunnen zijn? Eva knikt. Ze begint in te zien dat de keuze voor biologie niet zo gek is geweest: die stond al best dicht bij wie ze diep vanbinnen is.
Alleen dat labwerk was een verkeerde afslag. Eva begint hardop te fantaseren waar ze zou willen werken en ik merk dat haar antwoorden er nu uitstromen. Doordat ze invulling durft te geven aan haar gevoel komen er steeds concretere beelden naar boven.
Paniek
Tijdens de sessie erna merk ik dat het kinderlijke enthousiasme dat we even samen hebben aangeboord, is omgeslagen in paniek. Waar moet ze beginnen? Om dit te willen bereiken, moet ze een groot deel van de studie opnieuw volgen en hoe kan ze dat betalen? Samen komen we tot de conclusie dat dit is wat ze écht wil. We gaan aan de slag met een financieringsplan, waaruit na even puzzelen blijkt dat het haalbaar is.
Na een gesprek bij de opleiding diergeneeskunde komt ze opgetogen vertellen dat ze volgend jaar kan beginnen. Er is een hele last van haar schouders gevallen.
Over de coach Friso Vonder
Friso Vonder coacht mensen op loopbaangebied. Daarnaast is hij muzikant en kunstenaar. Wil je zelf een coach? Vind iemand die bij je past op coachfinder.nl
Dicht bij je kern
Kinderen doen weleens iets om anderen te behagen – hun ouders, hun vriendjes – maar van nature doen ze meestal wat goed bij hen past. Om te toetsen hoe dicht je nog bij je kern staat, vraag je jezelf: ‘Waar kon ik als kind helemaal in opgaan?’ De een heeft dat met zingen, de ander met voetbal. Houd vol als je je niet meteen in het antwoord herkent. Stel dat je het vroeger leuk vond om zelf kleding te maken, maar daar nu niet meer aan moet denken. Vraag je dan af: welk aspect van die hobby spreekt me nog steeds aan? Misschien geeft het ‘maken’ van websites of teksten hetzelfde gevoel. En: wat zorgde ervoor dat je bent gestopt met die passie van toen? Vaak is de kern van wie je toen was nog steeds aanwezig. De kunst is om die terug te vinden en deze bron te gebruiken voor nieuwe energie.
